Een vaak voorkomende uitdrukking in de jaren 70, die mijn moeder gebruikte om iemand te beschrijven die erg overstuur is, was om hem een ‘mand geval’ te noemen; iemand die emotioneel niet om kon gaan met slecht nieuws of die emotioneel door stress verscheurt werd door een gebeurtenis in diens leven.
Die uitdrukking werd echter allereerst tijdens de 1e wereldoorlog op gedempte toon gebruikt onder medische professionals om een soldaat te beschrijven die alle 4 zijn ledematen verloren had. Het wilde dus zeggen dat diens bestaan (in die tijd) beperkt was tot een mand – ze waren een ‘mand geval’. In de loop van ongeveer 50 jaar veranderde dit naar een emotionele conditie die iemand niet aankon. Mijn moeder had geen idee hoe misplaatst en beledigend haar uitdrukking geweest zou zijn als ze 50 jaar daarvoor iemand een mand geval genoemd zou hebben.
Evenzo is het met vloekwoorden, woorden die ik nooit hoorde noemen in beleefd gezelschap, worden nu gebruikt door schoolkinderen, door volwassenen in openbare gesprekken, in films en TV. Dingen die eens prive waren tussen man en vrouw worden nu in het volle zich op internet geplaatst. Zoals mijn moeder, die geen idee had waar de term ‘mand geval’ vandaan kwam, zo hebben velen onder de 30 jaar geen idee dat de samenleving het gebruik van die woorden schuwde, noch begrijpen zij de heiligheid van de slaapkamer.
De moderne cultuur heeft geen idee van de dingen die eens heilige gehouden werden, noch begrijpen zij vaak niet eens het concept van het gewijde. (gewijd betekent heilig, of apart gezet voor God, of iets dat verband houdt met God).
Vorige week eindigde ik ermee hoe in vroegere tijden de Grieken en Romeinen de Joden respecteerden vanwege hun gevoel voor het gewijde: Absolute waarden die kwamen uit de wet van God en leidden tot oprechte en morele personen en gezinnen. In het begin van de gemeente gold dat ook voor christenen, maar in onze tijd worden christenen niet gerespecteerd om hun gevoel voor het gewijde: Moreel rechtschapen, solide gezinnen en eerlijk zaken doen.
Hoe is dat verloren gegaan?
Hoe verliest een maatschappij de kennis van het heilige) – door keuze
In Romeinen 1:20-21 vertelt Paulus dat de meest fundamentele vorm van openbaring van God is dat Hij de natuurlijke wereld gemaakt heeft.
“Want hetgeen van Hem niet gezien kan worden, zijn eeuwige kracht en goddelijkheid, wordt sedert de schepping der wereld met het verstand doorzien, zodat zij geen verontschuldiging hebben. Immers, hoewel zij God kenden, hebben zij Hem niet als God verheerlijkt of gedankt, maar hun overleggingen zijn op niets uitgekomen en het is duister geworden in hun onverstandig* hart.”
(* Het woord ‘onverstandig’ wordt in Psalm 14:1 gedefinieerd als iemand die o.a. zegt dat ‘er geen God is’. Paulus’ gebruik van dit woord is een directe referentie naar Psalm 14:1. Mensen hebben de openbaring dat God de wereld schiep, verworpen en daarom willen ze Hem niet in hun gedachten bewaren. Jezus refereert in Mattheüs 5:22 ook naar het feit dat een dwaas iemand is die God afgewezen heeft. Hij zei daar dat als iemand een ander een dwaas noemt, hij zal vervallen aan het hellevuur – wij mogen iemands vrucht beoordelen, maar niet diens hart, want dat is het gebied dat God alleen kent).
Als je God accepteert als Schepper, wat inhoudt dat je op een dag ‘jouw maker’ zal ontmoeten, is er een gevoel van respect voor God en voor het heilige in jouw hart. Om Hem als Schepper te verwerpen, verwerpt dat in de kern het heilige in iemands wezen.
We kunnen de verwerping van God als Schepper herleiden naar de theorie van evolutie; de verwerping van God is wetenschap geworden. Zodra iemand God als Schepper afwijst, moeten ze geloven dat alles door toeval gekomen is en daarom heeft het menselijk leven geen waarde. Als alles door toeval gebeurt, dan heeft iemands leven geen doel, geen waarde, geen reden om te zijn – iedereen is een toeval van de natuur.
Evolutie betekent ook…
dat onvolkomen mensen geëlimineerd kunnen worden omdat evolutie zegt dat alleen de sterken overleven – dus ongewenste babies, mensen die fysiek, mentaal, vanwege religie of politiek onvolmaakt zijn, kunnen worden uitgesloten of geëlimineerd. En omdat alles bij toeval is, is het moraal, zijn de waarden, de waarheid en de kennis van goed en kwaad, uitvindingen van mensen en daarom volkomen afhankelijk van het individu en volkomen willekeurig, afhankelijk van de situatie. Jij kunt dus zelf de regels bepalen in jouw leven.
In direct conflict
Rechtstreeks in strijd met deze veronderstelling dat alles bij toeval ontstaan is en dat moraal en ethiek afhankelijk zijn van de situatie, zijn de beschaafde volken die geloven in de rechtsstaat. De wet definieert absolute waarden en de gevolgen van het overtreden van die absolute waarden.
Als men gelooft dat moreel en ethiek afhankelijk zijn van een situatie en dat het aan een ieder is hoe dit toe te passen, moet er iets opgegeven worden. Of de wet wordt vastgelegd en iemand leert iets, of men gaat de wet veranderen, zodat het past bij wat de specifieke overtuiging is. Voor die groep ontstaat er een slachtoffer mentaliteit – “Ik wil hier mijn auto kunnen parkeren omdat het dicht bij mijn huis is, maar volgens de wet mag ik hier niet langer dan 3 uur staan. Ik ben het slachtoffer, omdat ik geen geld heb om 24 uur per dag te betalen voor de meter…” Een slachtoffer cultuur in plaats van zich aan de absolute regels van de wet te onderwerpen – betaal de boete en parkeer ergens anders.
In de VS werd de rechtsstaat geformaliseerd in de grondwet en de Bill of Rights, ontleend aan de Joods-Christelijke godsdienst, gefundeerd op de 10 geboden. Maar als mensen thuis, in scholen en in de maatschappij geleerd worden God te verwerpen om hun eigen ding te doen, en deze mensen groeien op en komen aan de macht, dan neemt de maatschappij afstand van absolute waarden en de rechtsstaat, om willekeurig het recht toe te passen, dat bij hun wensen of agenda past. Dit leidt tot rechters die de wet maken in plaats van de wet te interpreteren, enzovoorts – en de maatschappij verliest ieder gevoel voor het heilige, of absolute waarheid, of orde en gezag.
Als God afgewezen wordt als Schepper en Redder, en door evolutie wordt vervangen, wordt tevens de kennis van het heilige afgewezen en gaat dan uiteindelijk verloren. Het denken van het collectief is waar het om gaat – mensen die anders denken, moeten worden aangepakt.
Voor degenen onder ons die God hebben behouden in hun denken
In veel cirkels is het horen van geweldig onderwijs over een geestelijk concept, het belangrijkste doel in hun wandel, en men denkt dat dit alles is wat er is.
In de eerste helft van Efeziërs, schrijft Paulus over vergelijkbare verheven en verbazende openbaringen: Wij zijn met Hem opgewekt naar hemelse plekken, via Jezus geadopteerd door de Vader, we zijn met Hem gezeten in de hemelse gewesten, we zijn een levende tempel voor God en Hij sterkt ons door Zijn Geest, zodat we de liefde kennen die de kennis te boven gaat. Die verheven openbaringen gaan door tot halverwege hoofdstuk 4.
Maar de hele tweede helft van de brief gaat over hoe die verheven geestelijke kennis in ons dagelijks leven toegepast moet worden, te beginnen in 4:17-32: Lieg niet meer tegen elkaar, wees niet meer boos op elkaar, vergeef elkaar, steel niet meer en zorg dat je een baan krijgt, vloek niet, doe de nieuwe mens aan, zoals je Christus hebt leren kennen. In de hoofdstukken 5 en 6 gaat het over het huwelijk, kinderen en werk. Laat het niet alleen gaan over geweldig onderwijs, maar pas het toe in jouw leven.
Relaties
ik heb meerdere keren gezegd dat rechtvaardigheid door geloof in Christus komt, maar het blijft onbewezen. God ontwierp het zo dat Zijn rechtvaardigheid zich openbaart en gerijpt wordt binnen relaties. Iedereen kan zeggen van God te houden. Iedereen kan zeggen wedergeboren te zijn. Maar tonen ze dat in hun relaties? Dat is het bewijs van hun rechtvaardigheid.
En dat is de reden dat gezonde op familie gebaseerde gemeenten die in huizen samenkomen, gezonde mensen voortbrengen – hun rechtvaardigheid is bewezen en gerijpt binnen het framewerk van relaties met anderen die ook in Christus willen groeien. Week na week zitten en een preek van dezelfde persoon te horen, vult het hoofd en hart met openbaring – de eerste helft van Efeziërs – maar er is geen relatie door gewoon te zitten en te luisteren.
Het is de gezonde combinatie van rechtvaardigheid in het hart, dat uitgewandeld wordt binnen een netwerk van relaties met anderen, dat ons respect geeft voor Christus in de andere mensen in ons leven en dat onderbouwt alles wat we doen met dat gevoel van respect en het heilige.
Wat gedachten…volgende week een ander onderwerp…
zegen,
John Fenn
www.cwowi.org
mail naar [email protected]