Dag allemaal,
Deze serie gaat over tzedakah, rechtvaardigheid in het Hebreeuws, en mijn bewering dat een ware discipel van Jezus (niet gewoon een gelovige, maar een discipel) niet een egocentrisch leven kan leiden, maar een proces moet ondergaan waarin de Heer hem of haar, naarmate ze in Hem opgroeien, op anderen gericht laat worden.
De kerkcultuur leert dat rechtvaardigheid alleen verticaal is, dus ‘recht staan voor God,’ maar in het Judaïsme kan iemand niet recht staan voor God, als men niet recht staat ten opzichte van de medemens.
Jezus deed uitspraken over overspel, hoererij, echtscheiding en hertrouwen die alleen begrepen kunnen worden binnen het kader van tzedakah en de Joodse wet van die tijd.
Hier is de Israëlische echtscheidingswet, in Deuteronomium 24:1-4:
“Wanneer iemand een vrouw genomen en gehuwd heeft, dan zal, - als hij haar geen genegenheid toedraagt, omdat hij iets onbehoorlijks aan haar gevonden heeft, en hij een scheidbrief geschreven heeft en haar die overhandigt heeft, waarna hij haar uit zijn huis heeft weggezonden, en als zij dan uit zijn huis vertrokken, haars weegs gegaan en de vrouw van een ander geworden is; en als dan de laatste man een afkeer van haar krijgt, een scheidbrief schrijft, haar die overhandigt en haar uit zijn huis wegzendt; of als de laatste man, die haar tot vrouw genomen heeft, gestorven is – dan zal de eerste echtgenoot die haar weggezonden heeft, haar niet opnieuw tot vrouw mogen nemen…(wel is het haar toegestaan de vrouw van een derde echtgenoot te worden).”
Dat was het – dat was de hele Israëlische wet over echtscheiding, en eeuwen lang werd er gedebatteerd over de condities waarop een man van zijn vrouw zou mogen scheiden.
Jezus richt zich op de wet uit Deuteronomium 24 en de wet van de dag
De wet in de tijd van Jezus volgde die een Rabbi, Hillel genaamd, leerde: Als de vrouw iets kleins als het eten laten aanbranden, deed, dan was dat een reden tot echtscheiding. Anderen zeiden dat een man al van zijn vrouw kon scheiden als hij iemand anders mooier vond dan haar.
De wet van Hillel WAS de wet in de tijd van Jezus – iedere man of vrouw* kon scheiden in een ‘geen schuld’ scheiding omdat ze iemand anders wilden, iemand die er bijvoorbeeld beter uitzag of beter kon koken of om wat voor reden dan ook. De opmerkingen van Jezus gingen tegen die wet in, omdat Hij leerde wat Gods oorspronkelijke bedoeling was. *Marcus 10:12
Als wat Jezus zei, genomen wordt uit de wet van Hillel, en wordt toegepast op huwelijk en echtscheiding vandaag de dag, krijg je dat er een verkeerde voorstelling wordt gegeven over wat Jezus adresseerde en dat heeft velen tot gebondenheid gebracht.
Waarom gaf God de mogelijkheid te scheiden?
Toen Jezus gevraagd werd waarom God de mogelijkheid gaf te scheiden, als Hij immers bedoelt heeft dat man en vrouw voor hun leven bij elkaar blijven, zei Hij dat het ‘met het oog op de hardheid uwer harten* was. De Vader moest voorzien in een uitweg voor een onschuldige echtgenoot/echtgenote als diens eega zijn of haar hart verhard heeft ten opzichte van hem/haar. *Mattheüs 19:7
Onder een verhard hart in een huwelijk kon men ondermeer verstaan: seks buiten het huwelijk, verwaarlozing, in de steek gelaten worden, en fysiek of mentaal misbruik. Voor elk van die redenen staat God echtscheiding toe. In ieder verbond moet een weg ter ontkoming zijn, een uitweg, in het geval dat het verbond verbroken wordt, en scheiding is in een huwelijk die uitweg voor een onschuldige echtgeno(o)te – maar het allerbeste is dat een stel hun hele leven bij elkaar blijft.
Hedendaagse contracten en verbonden
Een voorbeeld: In een zakelijk contract is altijd een ‘ontsnappingsclausule’ te vinden om zowel het bedrijf als die persoon te beschermen. Als je in gebreke blijft je hypotheek af te lossen, is de ‘uitweg’ voor de bank om dat huis terug te nemen en hoef jij geen boete te betalen. Als je een huis koopt, dat later gebreken blijkt te hebben, en de verkoper wist dat, dan kun jij van dat contract afkomen of de verkoper moet de reparaties willen doen die nodig zijn. Zo geldt dat voor ieder verbond of contract: er wordt altijd een uitweg geboden zou één partij in gebreke blijven en zich niet aan de voorwaarden houden. Echtscheiding is de door God voorziene ‘ontsnappingsclausule’ voor het geval een echtgenoot zijn hart verhard ten opzichte van zijn partner en het verbond niet nakomt.
We moeten ‘overspel’ en ‘ontucht omschrijven zoals Jezus dat deed
“Gij hebt gehoord, dat er gezegd is: Gij zult niet echtbreken. Maar Ik zeg u: Een ieder die een vrouw aanziet om haar te begeren, heeft in zijn hart reeds echtbreuk met haar gepleegd…Er is ook gezegd: *Al wie zijn vrouw wegzendt, moet haar een scheidbrief geven. Maar Ik zeg u: Een ieder die zijn vrouw wegzendt om een andere reden dan ontucht, maakt, dat er echtbreuk met haar gepleegd wordt; en al wie een weggezondene trouwt, pleegt echtbreuk.” Mattheüs 5:27-32
*Hij refereert aan de zonder-schuld, de ‘om wat voor reden dan ook’ wet van die tijd. Jezus definieerde overspel als een zaak van het hart, het fantaseren over een seksuele relatie. Om precies te begrijpen wat Hij zegt, moeten we dit begrijpen vanuit tzedakah. Tzedakah zegt dat iemand niet recht staat voor God, als hij niet een juiste relatie met zijn medemens heeft, en die horizontale rechtvaardigheid begint in het huwelijk. Overspel is als één partner fantaseert over seks of een affaire met een ander, waardoor men onrechtvaardig in dit gebied is. Vandaag valt daar ook onder: pornografie, sommige TV programma’s, films, en zelfs artikelen/foto’s enzovoorts. In het huwelijk moet iemands fantasie beperkt blijven tot diens partner.
De belangrijkste reden voor echtscheiding?
Jezus zei dat ontucht (hoererij) reden is voor echtscheiding, hetgeen seks is buiten het huwelijk. Niet overspel, de fantasie, maar veeleer de voltrekking van die fantasie. De reden dat hoererij grond voor echtscheiding is, is simpel: De huwelijksdaad is de fysieke voltrekking van de geloften van een verbond die men in zijn hart gemaakt heeft. Als een getrouwd iemand seks met een ander dan zijn echtgeno(o)te heeft, consumeert hij een ander verbond met die persoon, waardoor het eerste verbond ongeldig geworden is. Zodra dat openbaar geworden is, is het aan de twee partners of zij hun huwelijksverbond willen repareren, of dat zij het verbroken laten, scheiden, en verder gaan in het leven.
Zoals hierboven genoemd is, wordt ontucht, hoererij, gezien als het verharden van iemands hart ten opzichte van zijn partner, evenals dat het geval is met in de steek laten, verwaarlozen of misbruik. Als iemand geloften uitspreekt om die ander zijn leven lang lief te hebben, te eren en te koesteren, en dat dan verbreekt door misbruik, verwaarlozing, of door die ander in de steek te laten, is dat ook een verbreken van het verbond, en Gods uitweg daarvoor is scheiding.
Overspel door Jezus’ definitie was de fantasie, de verbeelding en een classificatie van het karakter van de relatie.
Daarom is Zijn uitspraak dat als een man van zijn vrouw wil scheiden omdat ze (bijvoorbeeld) het eten heeft laten aanbranden, en dan een ander trouwt, is overspel de classificatie van dat huwelijk – aangebrand eten staat niet op hetzelfde niveau als het hebben van een verhard hart ten opzichte van hem. Om dus van haar te scheiden vanwege dat eten, is overspelig van nature, onrechtvaardig ten opzichte van haar.
De gedachte dan Jezus een illegaal huwelijk in Gods ogen classificeert als overspelig, moet niet als een verrassing komen, want wij doen dat de hele tijd. Ik heb veel christenen ontmoet die mij vertelden dat hun huwelijk er één van lust was, maar daarna kwam men tot wedergeboorte en God veranderde hun harten om getrouwd te zijn uit liefde. Ik heb meegemaakt dat mensen opnieuw trouwen, na een scheiding of na de dood van een partner, om later te erkennen getrouwd te zijn uit eenzaamheid. Anderen hebben mij verteld om geld getrouwd te zijn, en pas later hebben zij hun hart aangepast, toen de Heer hen veranderde, en werden zij verliefd op hun partner. Een kanttekening – om bovengenoemde redenen als excuus voor echtscheiding te gebruiken, is ook niet juist, want in Christus kunnen alle dingen nieuw worden – maar het zal tijd kosten en werk om op de ‘juiste manier’ verliefd te gaan worden.
Dus weet dat Jezus slechts deed wat wij vandaag doen – vermelden dat als een man/vrouw wil scheiden omdat er lust in het hart is voor iemand anders, of voor iets kleins zoals aangebrand eten, dan is dat nieuwe huwelijk te classificeren als overspelig.
Samenvattend
Jezus richtte zich op tzedakah, de ‘zonder-reden’ wet van die tijd, waardoor een man naar believen kon scheiden van zijn vrouw. Iemands rechtvaardigheid met God moet allereerst horizontaal zijn, ten opzichte van zijn partner. Als men doorgaat met die denkbeeldige seksuele affaire met iemand anders dan zijn echtgeno(o)te, pleegt men overspel en is men niet tzedakah in dat gebied.
Als men die overspel consumeert door de fysieke daad van seks met een ander, richt men een nieuw verbond op met die persoon, waardoor het huwelijksverbond vervalt, en omdat het een illegale daad was, is dat tweede huwelijk te classificeren als overspelig en dus niet tzedakah. Die consummatie van een ander verbond door seks met iemand anders te hebben dan de partner, is een indicatie dat er een verhard hart is ten opzichte van diens partner, en is een reden tot echtscheiding, evenals dat het geval is als er sprake is van misbruik, verwaarlozing en verlating. De onschuldige partij kan nu een nieuw begin in zijn leven maken en is schoon ten opzichte van de Heer.
Ik hoop dat dit helder is, en het religieuze leringen en misstanden, waar velen door beschadigd zijn, uit de weg ruimt, en het de woorden van Jezus in de context en de cultuur van die tijd plaatst. Volgende week tzedakah en geven; dit gaan zien zoals je nog nooit eerder hebt gedaan.
Zegen,
John Fenn
www.cwowi.org
mail naar [email protected]
Deze serie gaat over tzedakah, rechtvaardigheid in het Hebreeuws, en mijn bewering dat een ware discipel van Jezus (niet gewoon een gelovige, maar een discipel) niet een egocentrisch leven kan leiden, maar een proces moet ondergaan waarin de Heer hem of haar, naarmate ze in Hem opgroeien, op anderen gericht laat worden.
De kerkcultuur leert dat rechtvaardigheid alleen verticaal is, dus ‘recht staan voor God,’ maar in het Judaïsme kan iemand niet recht staan voor God, als men niet recht staat ten opzichte van de medemens.
Jezus deed uitspraken over overspel, hoererij, echtscheiding en hertrouwen die alleen begrepen kunnen worden binnen het kader van tzedakah en de Joodse wet van die tijd.
Hier is de Israëlische echtscheidingswet, in Deuteronomium 24:1-4:
“Wanneer iemand een vrouw genomen en gehuwd heeft, dan zal, - als hij haar geen genegenheid toedraagt, omdat hij iets onbehoorlijks aan haar gevonden heeft, en hij een scheidbrief geschreven heeft en haar die overhandigt heeft, waarna hij haar uit zijn huis heeft weggezonden, en als zij dan uit zijn huis vertrokken, haars weegs gegaan en de vrouw van een ander geworden is; en als dan de laatste man een afkeer van haar krijgt, een scheidbrief schrijft, haar die overhandigt en haar uit zijn huis wegzendt; of als de laatste man, die haar tot vrouw genomen heeft, gestorven is – dan zal de eerste echtgenoot die haar weggezonden heeft, haar niet opnieuw tot vrouw mogen nemen…(wel is het haar toegestaan de vrouw van een derde echtgenoot te worden).”
Dat was het – dat was de hele Israëlische wet over echtscheiding, en eeuwen lang werd er gedebatteerd over de condities waarop een man van zijn vrouw zou mogen scheiden.
Jezus richt zich op de wet uit Deuteronomium 24 en de wet van de dag
De wet in de tijd van Jezus volgde die een Rabbi, Hillel genaamd, leerde: Als de vrouw iets kleins als het eten laten aanbranden, deed, dan was dat een reden tot echtscheiding. Anderen zeiden dat een man al van zijn vrouw kon scheiden als hij iemand anders mooier vond dan haar.
De wet van Hillel WAS de wet in de tijd van Jezus – iedere man of vrouw* kon scheiden in een ‘geen schuld’ scheiding omdat ze iemand anders wilden, iemand die er bijvoorbeeld beter uitzag of beter kon koken of om wat voor reden dan ook. De opmerkingen van Jezus gingen tegen die wet in, omdat Hij leerde wat Gods oorspronkelijke bedoeling was. *Marcus 10:12
Als wat Jezus zei, genomen wordt uit de wet van Hillel, en wordt toegepast op huwelijk en echtscheiding vandaag de dag, krijg je dat er een verkeerde voorstelling wordt gegeven over wat Jezus adresseerde en dat heeft velen tot gebondenheid gebracht.
Waarom gaf God de mogelijkheid te scheiden?
Toen Jezus gevraagd werd waarom God de mogelijkheid gaf te scheiden, als Hij immers bedoelt heeft dat man en vrouw voor hun leven bij elkaar blijven, zei Hij dat het ‘met het oog op de hardheid uwer harten* was. De Vader moest voorzien in een uitweg voor een onschuldige echtgenoot/echtgenote als diens eega zijn of haar hart verhard heeft ten opzichte van hem/haar. *Mattheüs 19:7
Onder een verhard hart in een huwelijk kon men ondermeer verstaan: seks buiten het huwelijk, verwaarlozing, in de steek gelaten worden, en fysiek of mentaal misbruik. Voor elk van die redenen staat God echtscheiding toe. In ieder verbond moet een weg ter ontkoming zijn, een uitweg, in het geval dat het verbond verbroken wordt, en scheiding is in een huwelijk die uitweg voor een onschuldige echtgeno(o)te – maar het allerbeste is dat een stel hun hele leven bij elkaar blijft.
Hedendaagse contracten en verbonden
Een voorbeeld: In een zakelijk contract is altijd een ‘ontsnappingsclausule’ te vinden om zowel het bedrijf als die persoon te beschermen. Als je in gebreke blijft je hypotheek af te lossen, is de ‘uitweg’ voor de bank om dat huis terug te nemen en hoef jij geen boete te betalen. Als je een huis koopt, dat later gebreken blijkt te hebben, en de verkoper wist dat, dan kun jij van dat contract afkomen of de verkoper moet de reparaties willen doen die nodig zijn. Zo geldt dat voor ieder verbond of contract: er wordt altijd een uitweg geboden zou één partij in gebreke blijven en zich niet aan de voorwaarden houden. Echtscheiding is de door God voorziene ‘ontsnappingsclausule’ voor het geval een echtgenoot zijn hart verhard ten opzichte van zijn partner en het verbond niet nakomt.
We moeten ‘overspel’ en ‘ontucht omschrijven zoals Jezus dat deed
“Gij hebt gehoord, dat er gezegd is: Gij zult niet echtbreken. Maar Ik zeg u: Een ieder die een vrouw aanziet om haar te begeren, heeft in zijn hart reeds echtbreuk met haar gepleegd…Er is ook gezegd: *Al wie zijn vrouw wegzendt, moet haar een scheidbrief geven. Maar Ik zeg u: Een ieder die zijn vrouw wegzendt om een andere reden dan ontucht, maakt, dat er echtbreuk met haar gepleegd wordt; en al wie een weggezondene trouwt, pleegt echtbreuk.” Mattheüs 5:27-32
*Hij refereert aan de zonder-schuld, de ‘om wat voor reden dan ook’ wet van die tijd. Jezus definieerde overspel als een zaak van het hart, het fantaseren over een seksuele relatie. Om precies te begrijpen wat Hij zegt, moeten we dit begrijpen vanuit tzedakah. Tzedakah zegt dat iemand niet recht staat voor God, als hij niet een juiste relatie met zijn medemens heeft, en die horizontale rechtvaardigheid begint in het huwelijk. Overspel is als één partner fantaseert over seks of een affaire met een ander, waardoor men onrechtvaardig in dit gebied is. Vandaag valt daar ook onder: pornografie, sommige TV programma’s, films, en zelfs artikelen/foto’s enzovoorts. In het huwelijk moet iemands fantasie beperkt blijven tot diens partner.
De belangrijkste reden voor echtscheiding?
Jezus zei dat ontucht (hoererij) reden is voor echtscheiding, hetgeen seks is buiten het huwelijk. Niet overspel, de fantasie, maar veeleer de voltrekking van die fantasie. De reden dat hoererij grond voor echtscheiding is, is simpel: De huwelijksdaad is de fysieke voltrekking van de geloften van een verbond die men in zijn hart gemaakt heeft. Als een getrouwd iemand seks met een ander dan zijn echtgeno(o)te heeft, consumeert hij een ander verbond met die persoon, waardoor het eerste verbond ongeldig geworden is. Zodra dat openbaar geworden is, is het aan de twee partners of zij hun huwelijksverbond willen repareren, of dat zij het verbroken laten, scheiden, en verder gaan in het leven.
Zoals hierboven genoemd is, wordt ontucht, hoererij, gezien als het verharden van iemands hart ten opzichte van zijn partner, evenals dat het geval is met in de steek laten, verwaarlozen of misbruik. Als iemand geloften uitspreekt om die ander zijn leven lang lief te hebben, te eren en te koesteren, en dat dan verbreekt door misbruik, verwaarlozing, of door die ander in de steek te laten, is dat ook een verbreken van het verbond, en Gods uitweg daarvoor is scheiding.
Overspel door Jezus’ definitie was de fantasie, de verbeelding en een classificatie van het karakter van de relatie.
Daarom is Zijn uitspraak dat als een man van zijn vrouw wil scheiden omdat ze (bijvoorbeeld) het eten heeft laten aanbranden, en dan een ander trouwt, is overspel de classificatie van dat huwelijk – aangebrand eten staat niet op hetzelfde niveau als het hebben van een verhard hart ten opzichte van hem. Om dus van haar te scheiden vanwege dat eten, is overspelig van nature, onrechtvaardig ten opzichte van haar.
De gedachte dan Jezus een illegaal huwelijk in Gods ogen classificeert als overspelig, moet niet als een verrassing komen, want wij doen dat de hele tijd. Ik heb veel christenen ontmoet die mij vertelden dat hun huwelijk er één van lust was, maar daarna kwam men tot wedergeboorte en God veranderde hun harten om getrouwd te zijn uit liefde. Ik heb meegemaakt dat mensen opnieuw trouwen, na een scheiding of na de dood van een partner, om later te erkennen getrouwd te zijn uit eenzaamheid. Anderen hebben mij verteld om geld getrouwd te zijn, en pas later hebben zij hun hart aangepast, toen de Heer hen veranderde, en werden zij verliefd op hun partner. Een kanttekening – om bovengenoemde redenen als excuus voor echtscheiding te gebruiken, is ook niet juist, want in Christus kunnen alle dingen nieuw worden – maar het zal tijd kosten en werk om op de ‘juiste manier’ verliefd te gaan worden.
Dus weet dat Jezus slechts deed wat wij vandaag doen – vermelden dat als een man/vrouw wil scheiden omdat er lust in het hart is voor iemand anders, of voor iets kleins zoals aangebrand eten, dan is dat nieuwe huwelijk te classificeren als overspelig.
Samenvattend
Jezus richtte zich op tzedakah, de ‘zonder-reden’ wet van die tijd, waardoor een man naar believen kon scheiden van zijn vrouw. Iemands rechtvaardigheid met God moet allereerst horizontaal zijn, ten opzichte van zijn partner. Als men doorgaat met die denkbeeldige seksuele affaire met iemand anders dan zijn echtgeno(o)te, pleegt men overspel en is men niet tzedakah in dat gebied.
Als men die overspel consumeert door de fysieke daad van seks met een ander, richt men een nieuw verbond op met die persoon, waardoor het huwelijksverbond vervalt, en omdat het een illegale daad was, is dat tweede huwelijk te classificeren als overspelig en dus niet tzedakah. Die consummatie van een ander verbond door seks met iemand anders te hebben dan de partner, is een indicatie dat er een verhard hart is ten opzichte van diens partner, en is een reden tot echtscheiding, evenals dat het geval is als er sprake is van misbruik, verwaarlozing en verlating. De onschuldige partij kan nu een nieuw begin in zijn leven maken en is schoon ten opzichte van de Heer.
Ik hoop dat dit helder is, en het religieuze leringen en misstanden, waar velen door beschadigd zijn, uit de weg ruimt, en het de woorden van Jezus in de context en de cultuur van die tijd plaatst. Volgende week tzedakah en geven; dit gaan zien zoals je nog nooit eerder hebt gedaan.
Zegen,
John Fenn
www.cwowi.org
mail naar [email protected]
RSS Feed